توضیحات
Reseda lutea, the yellow mignonette is a species of fragrant herbaceous plant. Its leaves and flowers have been used to make a yellow dye called “weld” since the first millennium BC, although the related plant Reseda luteola was more widely used for that purpose
A native of Eurasia and North Africa, the plant is present on other continents as an introduced species and a common weed. In Australia it is a noxious weed and pest of agricultural crops
اِسپَرَک ، ورث گیاهی است با برگ‌هایی باریک و دراز و گل خوشه‌ای زرد، در گل و برگ آن ماده زرد رنگی وجود دارد که در رنگرزی به کار برند.
نام‌های دیگر قدیمی آن در فارسی سپرک، اسفرک، پشترک، پشترغ، پشتراغ، بشترغ، شبرق و اسپرک خشک است و در عربی زریر، ضریع، ورس، ورث، ندید، قُرّاص، حُص می‌باشد.
گیاهی علفی خوشبو است که بومی اروپا، جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا، از جزایر قناری و ایبریا تا شمال غرب هند هستند. این سرده شامل گونه‌های علفی سالانه، دوسالانه و چندسالانه 40–130 cm بلند است. برگ‌ها در سطح زمین یک رزت پایه‌ای را تشکیل می‌دهند و سپس به صورت مارپیچ بر روی ساقه چیده می‌شوند؛ آن‌ها ممکن است کامل، دندانه‌دار یا پروانه‌ای باشند و در بازهٔ 1–15 cm طول دارند. گل‌ها در یک نوار باریک تولید می‌شوند، هر گل کوچک (4–6 mm قطر)، سفید، زرد، نارنجی یا سبز است و دارای چهار تا شش پتال است. میوه یک کپسول خشک کوچک است که حاوی چندین بذر است
معرفی خواص اسپرک یا ورث
۱. طبع آن گرم و خشک است.
٢. از این گیاه به عنوان ماده رنگی استفاده میکنند.
٣. برای درمان جرب خاکستر این گیاه را به قسمت جرب دار میمالند.
۴. تخم این گیاه شبیه کنجد است و بسیار مقوی و مفرح می باشد.
۵. برای درمان بی اشتهایی ریشه اسپرک ۲ گرم در ۱۵۰ سی سی آب جوش به مدت ۲۰ دقیقه دم کرده میل شود.
۶. برای دفع کرم های انگلی روده (آسکاریس و کرمک) از دمكرده سرشاخه های گل دار این گیاه میتوان استفاده کرد.
۷. مصرف این گیاه برای ریه مضر می باشد در نتیجه باید توام با مصطکی و کتیرا خورده شود.
۸. یک گیاه دیگر به نام ورس وجود دارد که با این گیاه فرق میکند و نام آن قنبیل می باشد.
۹. باید گفت که نام های دیگر این گیاه ورس، ورث، بلیحه، زایر، ضريع و افسانی می باشد.
منبع : کتاب خواص گیاهان داروئی «محمدجواد هوشیار»
