توضیحات
Parrotia persica, the Persian ironwood, is a deciduous tree in the family Hamamelidaceae, closely related to the witch-hazel genus Hamamelis. It is native to Iran’s Caspian region (where it is called anjili) and Iranian Azerbaijan (where it is called Dəmirağacı). It is endemic in the Alborz mountains, where it is found mainly in Golestan National Park
The species was named by Carl Anton von Meyer to honor his predecessor at the University of Dorpat, German naturalist Georg Friedrich Parrot., who botanized in the Alborz on a mountaineering expedition in the 1830s
Parrotia persica is cultivated as an ornamental tree for its brilliant autumn colour and the smooth, patterned bark. As an uncommon, drought-tolerant garden tree of moderate size, it is prized for its striking autumn colour and the exfoliating bark that develops on mature specimens
Parrotia persica grows swiftly when young, maturing in gardens to 30 m (98 ft) tall and 8–15 m (26–49 ft) broad, multi-stemmed and naturally somewhat congested but prunable to a single trunk up to 150 cm (59 in) in diameter. The bark is smooth, pinkish-brown flaking/peeling to leave a mosaic of cinnamon, pink, green, and pale yellow patches in a similar manner to plane trees. The leaves are alternate, ovoid, often slightly lop-sided, 6–15 cm (2–6 in) long and 4–10 cm (2–4 in) across, with wavy margins; they are glossy green, turning in autumn to a rich purple to orange and brilliant red, often on the same tree
The flowers are somewhat similar to witch-hazel flowers but dark red; they are likewise produced in late winter on bare stems, but differ in having only four rounded sepals with no petals; the stamens are however fairly conspicuous, forming a dense red cluster 3–4 mm (1⁄8–3⁄16 in) across. The fruit is a two-parted capsule containing two seeds, one in each half
انجیلی یا درخت چوب‌آهنی (نام علمی: Parrotia persica)، درختی از تیره انجیلیان و بومی جنگل‌های شمالی ایران است. نام آن به افتخار فریدریش پاروت گیاه‌شناس آلمانی انتخاب شده‌است. این درخت دارای چوب سختی است و ریشه و برگ‌های آن مصرف دارویی دارد.
انجیلی در جنگل‌های شمال از سواحل آستارا تا گلیداغ انتشار دارد و از جلگه‌های ساحلی دریای خزر تا ارتفاعات میانبند امتداد می‌یابد و در کلاردشت تا ارتفاع ۱۴۰۰ متر از سطح دریا نیز دیده می‌شود. علاوه بر ایران، در آستارای جمهوری آذربایجان و لنکران نیز انجیلی می‌روید.
انجیلی درختی است زیبا با قامتی بلند و به ۲۵ متر می‌رسد. برگ‌های انجیلی توجه زیادی به خود بر می‌انگیزند. برگ‌های نورسیده بنفش مایل به قرمز هستند و سپس در تابستان به رنگ سبز تیره و درخشان تبدیل می‌شوند و سرانجام در پاییز برگ‌های درخشان به رنگ‌های مختلفی مانند زرد پررنگ، نارنجی سوخته و پررنگ و قرمز روشن می‌گرایند و این تنوع رنگ مناظر زیبایی را ایجاد می‌کند. به همین دلیل این درخت برای ساخت فضای سبز و همچنین جذب گردشگر به جنگل‌های ایران مناسب است. چوب انجیلی بسیار سخت بوده و به این دلیل در زبان تالشی و مازنی به آسوندار یا همان درخت چوب آهنی معروف است.
برگ‌ها
ترتیب برگ: متناوب
نوع برگ: ساده
حاشیه برگ: کنگره‌دار و دندانه دار
پهنک برگ: بیضی شکل، کشیده، تخم مرغی یا و از تخم مرغی موجدار و بدون تقارن
نوع و مقاومت برگ: خزان‌کننده
طول تیغه برگ: ۴ تا ۸ اینچ
رنگ برگ: سبز
ویژگی‌های پاییزی: رنگارنگ
تنه درخت و شاخه‌ها
تنه درخت پوسته نازکی دارد. درختان پیرتر پوسته آن خاکستری متمایل به زرد است، دارای فرو رفتگی‌ها و برجستگی‌های زیاد است، ساقه‌های آن نیز به یکدیگر جوش خورده‌اند و تنه درخت را نامنظم‌تر می‌سازند. درخت می‌تواند با چندین تنه رشد کند اما می‌تواند آن را با هرس کردن و روش‌های دیگر به شکلی ترتیب داد که با یک تنه واحد رشد نماید. پوست خارجی آن صاف است و به صورت صفحه‌ای از تنه جدا می‌شود.
پرورش
نور: درختی است نسبتاً سایه پسند
نوع خاک: در انواع خاک های رس، خاک برگ، شن، نسبتاً قلیایی، اسیدی قابل کاشت و مقاوم است
مقاومت در برابر خشکسالی: زیاد و عالی
کاربرد و مدیریت
ویژگی‌های تزئینی انجیلی آن را به عنوان یک درخت خیابانی مطلوب می‌سازد. در فاصله ۲۰ تا ۳۰ فوت در امتداد یک خیابان یا پیاده‌رو یک سایبان روی مسیر پیاده‌رو ایجاد می‌کند (آن سایبان روی خیابان نخواهد بود) اما مانند یک دیواری از شاخ و برگ شکل فوق‌العاده‌ای به سرتاسر یک خیابان مسکونی می‌دهد. انجیلی در آفتاب درخشان یا سایه محدود و با خاکی که زهکشی مناسب دارد رشد می‌کند.
