توضیحات
Thymus daenensis Celak. is an herb endemic to Iran belonging to the Lamiaceae family. Growing in many parts of Iran, the plant is extensively used in folk medicine. Common name for the “Thymus daenensis” is “Avishan-e-denaii” . Following reported ethnopharmacological uses, various T. daenensis preparations have been investigated for antimicrobial, antioxidant, insecticidal and immunomodulatory effects in recent studies. Moreover, numerous studies have been published on the composition of the herb’s essential oil, focusing either on environmental parameters or preparation methods. Due to its high concentration of thymol, the plant’s essential oil possesses high antimicrobial activities on human pathogenic strains. However, comprehensive studies on the toxicity and teratogenicity as well as clinical efficacy of Thymus daenensis are missing.
آویشن دنایی یکی از گونه‌های جنس آویشن از خانواده نعناییان می‌باشد، این گونه از آویشن بومی ایران است. آویشن دنایی گیاهی علفی و چند ساله است که می‌تواند به ارتفاع 25 تا 30 سانتی‌متر رشد کند. این گیاه به شکل بوته‌ای پرپشت با ساقه‌های زیاد است و دارای برگ‌های متقابل کوچک بیضی شکل به اندازه یک سانتی‌متر می‌باشد. در کنار برگ‌ها گل‌های کوچکی به رنگ سفید مایل به بنفش شکل می‌گیرد. آویشن دنایی سال‌های زیادی است که به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برگ‌ها و گل‌ها خاصیت دارویی دارند. این گیاه در طب سنتی به عنوان ضد نفخ، هضم کننده غذا، ضد اسپاسم، ضد سرفه و خلط آور استفاده می‌شود. همچنین مانند سایر گونه‌های آویشن دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچ، ضد انگل و آنتی اکسیدان می‌باشد. علاوه بر استفاده‌های دارویی، از آویشن به عنوان چاشنی در غذاها نیز می‌توان استفاده نمود. آویشن دنایی در گلدان نیز قابل کاشت می‌باشد و می‌توان آن را در خانه نیز نگه داری کرد.
کاشت بذر آویشن: بذرهای آویشن را زمانی که هوا گرم شد در زمین بکارید. دمای مناسب برای کاشت بذر آویشن 21 درجه سانتی گراد می باشد. می‌توانید آویشن را 6 تا 10 هفته قبل از آخرین سرما در خانه بکارید و بعد از گرم شدن هوا، نهال‌ها را به زمین منتقل کنید. تا زمان جوانه‌زنی خاک را مرطوب نگه دارید. فاصله کاشت بین نهال‌های آویشن را 20 تا 30 سانتی متر در نظر بگیرید. باید مواظب علف‌های هرز باشید و آن‌ها را کنترل کنید. علف‌های هرز در نزدیکی گیاهان جوان آویشن را از طریق وجین کردن و یا از طریق استفاده از مالچ، از بین ببرید. آویشن به آبیاری به صورت متوسط نیاز دارد، به گونه‌ای که منظم باشد، ولی آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی ریشه می شود. آویشن بهترین رشد را در آفتاب کامل و خاک دارای زهکشی خوب دارد. آویشن را می‌توان در سایه جزیی هم کاشت. اگر خاک شما زهکشی خوبی ندارد می توانید مقداری کمپوست، شن و ماسه و یا مواد آلی به آن اضافه کنید تا زهکشی آن بهبود یابد. خاک‌های شنی و لومی برای کاشت آویشن مناسب هستند. PH مناسب برای رشد آویشن 6/5 (کمی اسیدی) تا 8/5 (کمی قلیایی) می باشد. ترجیحا بهتر است PH بین 6/5 تا 7 باشد. در صورت نیاز می توانید از آهک برای بالا بردن PH استفاده کنید. آویشن در نقاطی که سنگ وجود داشته باشد و یا حتی در نزدیکی دیوار هم می تواند رشد کند. شما همچنین می توانید آویشن را در گلدان بکارید و در خانه نگه دارید. قبل از کاشت آویشن، به خاک کود اضافه کنید. این کار می توان هر سال در بهار انجام داد.
آویشن به مراقبت کمی نیاز دارد، فقط بعد از سال اول کاشت، باید ساقه‌های آویشن را کمی هرس کرد. این کار را باید بعد از آخرین سرمای بهار، زمانی که ساقه‌های آویشن شکننده و چوبی نیستند انجام داد. چیدن نوک ساقه ها باعث می شود که گیاهان پرپشت باقی بمانند. این کار را نباید یک ماه قبل از اولین سرمای پاییزی انجام داد.
آویشن یک گیاه مقاوم است و خیلی کم درگیر آفات و بیماری‌ها می شود، ولی برخی از آفات مانند کنه‌های عنکبوتی در آب و هوای خشک می‌توانند به این گیاه آسیب برسانند. همچنین باید مراقب پوسیدگی ریشه و بیماری‌های قارچی در آب و هوای مرطوب بود.
